Wolin i Uznam to dwie największe polskie wyspy, które stanowią prawdziwe perły wybrzeża Bałtyku. Położone w północno-zachodniej części kraju, na granicy polsko-niemieckiej, oferują niezwykłe bogactwo atrakcji przyrodniczych, historycznych i rekreacyjnych. Zarówno miłośnicy aktywnego wypoczynku, jak i osoby szukające spokoju i kontaktu z naturą znajdą tu coś dla siebie. W poniższym tekście przedstawiamy najciekawsze miejsca obu wysp, które koniecznie trzeba zobaczyć podczas wizyty w tym fascynującym regionie.
Geograficzne położenie wysp Wolin i Uznam
Wyspy Wolin i Uznam położone są u ujścia Odry do Morza Bałtyckiego, tworząc naturalną granicę między Zalewem Szczecińskim a otwartym morzem. Wolin, z powierzchnią około 265 km², jest największą polską wyspą. Od kontynentu oddzielają ją cieśnina Dziwna oraz rzeka Świna, która jednocześnie stanowi naturalną granicę między Wolinem a Uznamem.
Uznam, druga co do wielkości polska wyspa, ma powierzchnię 445 km², z czego tylko 72 km² należy do Polski – pozostała część znajduje się w granicach Niemiec. Polską część wyspy zajmuje głównie Świnoujście, natomiast po niemieckiej stronie leżą popularne kurorty takie jak Heringsdorf czy Ahlbeck.
Wyspy Wolin i Uznam tworzą tzw. „Bramę do Bałtyku” – naturalny szlak wodny łączący Zalew Szczeciński z otwartym morzem, co przez wieki determinowało ich strategiczne znaczenie.
Woliński Park Narodowy – przyrodniczy skarb wyspy
Jedną z największych atrakcji wyspy Wolin jest bez wątpienia Woliński Park Narodowy, utworzony w 1960 roku jako pierwszy polski park narodowy obejmujący obszary morskie. Park zajmuje powierzchnię ponad 10 900 hektarów i chroni unikatowe ekosystemy wybrzeża klifowego, lasów bukowych oraz deltę wsteczną Świny.
Najbardziej rozpoznawalnym elementem parku są klify wolińskie, które osiągają wysokość do 95 metrów nad poziomem morza. Najsłynniejszy z nich, Gosań, jest najwyższym klifowym wybrzeżem w Polsce i oferuje zapierające dech w piersiach widoki na Bałtyk. Spacer ścieżką przyrodniczą „Nad klifem” pozwala bezpiecznie podziwiać to niezwykłe zjawisko geologiczne i doświadczyć potęgi natury.
W parku znajduje się również Zagroda Pokazowa Żubrów, gdzie można obserwować te majestatyczne zwierzęta, które zostały tu wprowadzone w ramach programu restytucji gatunku. Oprócz żubrów, w zagrodzie można zobaczyć także orły bieliki oraz inne zwierzęta charakterystyczne dla regionu, co stanowi doskonałą atrakcję szczególnie dla rodzin z dziećmi.
Jezioro Turkusowe – perła Wolina
Jednym z najbardziej malowniczych miejsc na wyspie Wolin jest Jezioro Turkusowe w miejscowości Wapnica. Ten niezwykły akwen powstał w wyniku zalania dawnej kopalni kredy wodami gruntowymi. Swoją nazwę zawdzięcza intensywnie turkusowej barwie wody, która jest efektem obecności związków wapnia oraz specyficznego odbicia światła.
Wokół jeziora prowadzi malownicza ścieżka spacerowa, z której rozciągają się zapierające dech widoki na turkusową taflę wody otoczoną bujną zielenią. Miejsce to jest szczególnie urzekające w sezonie letnim, gdy intensywny kolor wody najbardziej kontrastuje z otaczającym krajobrazem, tworząc niemal bajkową scenerię.
Historyczne atrakcje wyspy Wolin
Wyspa Wolin to nie tylko przyrodnicze cuda, ale również bogata historia sięgająca czasów wczesnego średniowiecza. Jedną z najciekawszych atrakcji historycznych jest Centrum Słowian i Wikingów w Wolinie, które stanowi wierną rekonstrukcję wczesnośredniowiecznej osady. To fascynujące miejsce przybliża historię legendarnego Jomsborga – warowni wikingów, która według przekazów historycznych istniała w okolicach dzisiejszego Wolina.
Centrum organizuje coroczny Festiwal Słowian i Wikingów, podczas którego można dosłownie przenieść się w czasie do epoki wczesnego średniowiecza. W trakcie festiwalu odbywają się pokazy dawnego rzemiosła, dynamiczne inscenizacje bitew oraz koncerty dawnej muzyki, co tworzy niezapomniane wrażenia dla uczestników w każdym wieku.
Warto również odwiedzić Muzeum Regionalne w Wolinie, które prezentuje bogate zbiory archeologiczne dokumentujące fascynującą historię regionu od czasów prehistorycznych po średniowiecze. Eksponaty odkryte podczas wykopalisk pozwalają lepiej zrozumieć, jak istotnym ośrodkiem handlowym i kulturowym był dawny Wolin.
Świnoujście – perła wyspy Uznam
Największym miastem na polskiej części wyspy Uznam jest Świnoujście – popularna nadmorska miejscowość uzdrowiskowa. Miasto słynie z najszerszej plaży w Polsce, która w niektórych miejscach osiąga szerokość nawet 200 metrów. Piaszczyste wybrzeże ciągnie się na długości kilku kilometrów i jest idealnym miejscem do wypoczynku zarówno dla rodzin z dziećmi, jak i osób poszukujących spokoju.
Jednym z najbardziej charakterystycznych symboli Świnoujścia jest latarnia morska, najwyższa na polskim wybrzeżu (68 metrów). Z jej tarasu widokowego rozciąga się imponująca panorama na całe miasto, port, Zalew Szczeciński oraz niemiecką część wyspy Uznam. Pokonanie 308 schodów prowadzących na szczyt jest wysiłkiem, który wynagradza niezapomniany widok.
Miłośnicy historii powinni koniecznie odwiedzić Fort Gerharda – XIX-wieczną pruską twierdzę, która obecnie funkcjonuje jako interaktywne muzeum. Zwiedzanie odbywa się w formie wciągającej „musztry fortecznej”, podczas której przewodnicy w historycznych mundurach wprowadzają turystów w realia życia w pruskiej twierdzy, angażując ich w różne zadania i opowiadając fascynujące historie.
Transgraniczne atrakcje wyspy Uznam
Niezwykłym doświadczeniem jest przekroczenie granicy polsko-niemieckiej, która przebiega przez wyspę Uznam. Po niemieckiej stronie znajdują się eleganckie kurorty cesarskie, takie jak Ahlbeck, Heringsdorf i Bansin, tworzące tzw. „cesarskie uzdrowiska”. Łączy je malownicza promenada nadmorska o długości ponad 12 km, którą można swobodnie przejść z Polski do Niemiec, podziwiając po drodze piękno wybrzeża Bałtyku.
Charakterystycznym elementem krajobrazu tych kurortów są zabytkowe mola oraz piękne wille w stylu secesyjnym, pochodzące z przełomu XIX i XX wieku, kiedy miejscowości te były ulubionymi miejscami wypoczynku niemieckiej arystokracji. Spacer wśród tej wyjątkowej architektury pozwala poczuć atmosferę minionych epok i zrozumieć, dlaczego region ten był nazywany „Bałtycką Riwierą”.
Praktyczne wskazówki dla odwiedzających
Najlepszym czasem na odwiedzenie wysp Wolin i Uznam jest okres od maja do września, kiedy panują najdogodniejsze warunki pogodowe. Warto jednak pamiętać, że w szczycie sezonu (lipiec-sierpień) miejscowości nadmorskie są znacznie bardziej zatłoczone, a ceny zakwaterowania wyższe. Odwiedzenie wysp w maju, czerwcu lub wrześniu pozwala cieszyć się ich urokami przy mniejszej liczbie turystów.
Na wyspy można dostać się samochodem, pociągiem lub autobusem. Istotną informacją dla podróżujących jest to, że przeprawa między Świnoujściem (Uznam) a Wolinem odbywa się przez rzekę Świnę – można skorzystać z bezpłatnych promów lub nowego tunelu pod Świną (otwartego w 2023 roku), który znacznie ułatwił komunikację.
Dla miłośników aktywnego wypoczynku oba wyspy oferują rozbudowaną sieć szlaków rowerowych, w tym międzynarodowy szlak rowerowy R-10 biegnący wokół Bałtyku. Wypożyczalnie rowerów są łatwo dostępne w większych miejscowościach, a płaski teren sprawia, że wycieczki rowerowe są przyjemnością nawet dla mniej doświadczonych cyklistów.
Wyspy Wolin i Uznam to miejsca, gdzie dzika natura spotyka się z fascynującą historią, tworząc wyjątkową mieszankę atrakcji dla turystów o różnych zainteresowaniach. Niezależnie czy marzysz o spokojnym wypoczynku na szerokiej plaży, aktywnej turystyce w otoczeniu unikatowej przyrody czy historycznych odkryciach – te dwie polskie wyspy oferują wszystko, czego potrzebujesz do niezapomnianego urlopu.